Γράφει ο Ιάσονας Κατσουλάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Insurance Beat
Το τροχαίο δυστύχημα που συγκλόνισε τα Χανιά το περασμένο Σάββατο, άφησε πίσω του μια ανείπωτη τραγωδία. Τρεις νεαροί άνθρωποι, μόλις στα πρώτα τους βήματα στη ζωή, έχασαν τη μάχη με τον θάνατο, ενώ μια 22χρονη κοπέλα παλεύει διασωληνωμένη στην εντατική. Η ιστορία αυτή δεν είναι μοναδική, είναι απλώς η πιο πρόσφατη σε μια ατελείωτη σειρά από παρόμοιες τραγωδίες που συμβαίνουν καθημερινά στους ελληνικούς δρόμους. Το ερώτημα που αναδύεται κάθε φορά είναι το ίδιο: γιατί;
Η απάντηση βρίσκεται σε ένα συνδυασμό παραγόντων που εδώ και δεκαετίες καθορίζουν την οδική ασφάλεια στην Ελλάδα. Η υπερβολική ταχύτητα, όπως και σε τόσα άλλα περιστατικά, έπαιξε πιθανώς καθοριστικό ρόλο και σε αυτό το δυστύχημα. Οι ελληνικοί δρόμοι, γεμάτοι με επικίνδυνες στροφές, στενά περάσματα και ελλιπή σήμανση, γίνονται ακόμα πιο επικίνδυνοι όταν οι οδηγοί παραβιάζουν τα όρια ταχύτητας. Αλλά η ταχύτητα είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Συχνά, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ γίνεται η θανατηφόρα παγίδα που πολλοί δεν προλαβαίνουν να αντιληφθούν μέχρι να είναι πολύ αργά. Παρά τις συνεχείς εκστρατείες ενημέρωσης και τους ελέγχους, η κουλτούρα της «κοινωνικής» κατανάλωσης αλκοόλ πριν από την οδήγηση παραμένει βαθιά ριζωμένη. Και ενώ η τεχνολογία έχει προχωρήσει, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να παρακολουθούμε τα πάντα μέσα από τις οθόνες των κινητών μας, αυτή η ίδια τεχνολογία αποδεικνύεται θανάσιμη όταν η χρήση της συνδυάζεται με την οδήγηση. Πόσες ζωές έχουν χαθεί επειδή ένα μήνυμα δεν μπορούσε να περιμένει;
Η υποδομή, που θα έπρεπε να είναι το ασφαλές θεμέλιο για την κυκλοφορία μας, αποδεικνύεται συχνά ανεπαρκής. Δρόμοι που κατασκευάστηκαν για άλλη εποχή, παραμένουν ουσιαστικά ίδιοι, ενώ οι συνθήκες κυκλοφορίας έχουν αλλάξει δραματικά. Κάθε φορά που συμβαίνει ένα ατύχημα σε μια τέτοια οδό, η ευθύνη διαμοιράζεται ανάμεσα στον οδηγό και την υποδομή που δεν συγχωρεί το ανθρώπινο λάθος.
Όμως, οι υποδομές δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Η συμπεριφορά μας στους δρόμους είναι καθοριστική. Η χρήση ζώνης ασφαλείας και κράνους, κάτι που θεωρείται αυτονόητο σε πολλές χώρες, στην Ελλάδα συχνά παραμελείται. Οι συνέπειες είναι τραγικές: οι απώλειες ζωών που θα μπορούσαν να είχαν σωθεί, εάν είχαν τηρηθεί αυτοί οι απλοί κανόνες, είναι αναρίθμητες.
Η κοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης, της αστυνομίας και των τοπικών αρχών, πρέπει να αναλάβει έναν πιο ενεργό και συντονισμένο ρόλο στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει άμεσα στην πλήρη αναθεώρηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, ενσωματώνοντας σύγχρονες προδιαγραφές και κυρώσεις που ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες. Η αστυνομία πρέπει να εντατικοποιήσει την αστυνόμευση στους δρόμους, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία για να εντοπίζει και να τιμωρεί αυστηρά τις επικίνδυνες παραβάσεις. Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητη η συνεχιζόμενη εκπαίδευση των οδηγών, η οποία θα πρέπει να επεκταθεί και στα σχολεία, ενισχύοντας την κουλτούρα οδικής ασφάλειας από νεαρή ηλικία. Οι τοπικές αρχές, με τη σειρά τους, χρειάζεται να αναβαθμίσουν τις υποδομές, να συντηρούν συνεχώς τους δρόμους και να προωθούν ασφαλείς και βιώσιμες λύσεις κινητικότητας. Μόνο μέσω μιας συντονισμένης προσπάθειας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς μπορεί η Ελλάδα να περιορίσει τα θανατηφόρα ατυχήματα και να δημιουργήσει ένα πιο ασφαλές περιβάλλον για όλους τους χρήστες του οδικού δικτύου.
Σε κάθε περίπτωση, η αλήθεια είναι ότι η λύση δεν βρίσκεται μόνο στην αυστηρότερη αστυνόμευση ή στην εφαρμογή ενός αυστηρότερου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Αυτά είναι σημαντικά, αλλά δεν αρκούν. Χρειάζεται να αλλάξουμε την κουλτούρα μας ως κοινωνία. Να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας από μικρά να σέβονται τους δρόμους και τους άλλους χρήστες του οδικού δικτύου. Να επανεξετάσουμε τις προτεραιότητές μας ως οδηγοί, αλλά και ως πεζοί, ποδηλάτες και επιβάτες. Να συνειδητοποιήσουμε ότι κάθε φορά που παίρνουμε το τιμόνι στα χέρια μας, κρατάμε τη ζωή μας και τη ζωή άλλων ανθρώπων.
Το δυστύχημα στα Χανιά είναι μια τραγική υπενθύμιση ότι η οδική ασφάλεια δεν είναι δεδομένη, αλλά κάτι που πρέπει να κερδίζεται και να διαφυλάσσεται καθημερινά. Οι χαμένες ζωές δεν επιστρέφουν, αλλά μπορούμε να αγωνιστούμε ώστε να μην χαθούν άλλες. Ο δρόμος μπροστά μας είναι δύσκολος, αλλά απαραίτητος. Πρέπει να τον διανύσουμε μαζί, με ευθύνη και σεβασμό για τη ζωή.
